«مَن لَم یَشکُرِالمَخلوقَ، لَم یَشکُرِ الخالقَ»

"قانون اساسی برای همه"

«مَن لَم یَشکُرِالمَخلوقَ، لَم یَشکُرِ الخالقَ»

*قربانعلی مهری مَتانکلایی

1. گاهی در معاملات دیده می شود، چنان زیرکانه و مرموزانه روی کالای اشخاص عیب های گوناگون می گذارند تا آن را از قیمت واقعی اش پایین بیاورند و از این طریق، از حق صاحب کالا کم کنند. قرآن چه نیکو از لسان جناب شعیب پیامبر (ع) گفتگو و نصایح خیرخواهانه و دلسوزانه حضرتش را با قوم و قبیله اش به تصویر می کشد، آنجا که می فرماید: «. . . وَيَا قَوْمِ أَوْفُواْ الْمِكْيَالَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ وَلاَ تَبْخَسُواْ النَّاسَ أَشْيَاءهُمْ وَلاَ تَعْثَوْاْ فِي الأَرْضِ مُفْسِدِينَ»، ای قوم من! پیمانه و ترازو را به انصاف تمام دهید و از اجناس و آورده مردم نکاهید و در زمین سر به فساد بر ندارید{هود:85-84}.

2. «بَخس» به معنای ناچیز شمردن، کم گذاشتن و کم کردن حق است به نحو ظالمانه. سرنوشت رقّت بار کم فروشان و کم گذاران، علاوه بر جای جای کتاب الهی، در هشتاد و سومین سوره مبارکه قرآن – سوره مُطَفِّفین – به تفصیل آمده است.

3. در قِصّه برادران یوسف، آنگاه که در صدد فروختن حضرتش بر آمدند، خداوند، حال و روزگار آنان را هنگام معامله با کاروانیان اینگونه گزارش می کند: «وَشَرَوْهُ بِثَمَنٍ بَخْسٍ دَرَاهِمَ مَعْدُودَةٍ»، برادران، یوسف را به بهایی اندک و در قبال دریافت چند درهم ناچیز فروختند. اما بلافاصله، می فرماید: «وَكَانُواْ فِيهِ مِنَ الزَّاهِدِينَ»، در انجام چنان معامله ناجوانمردانه ای، بسیار بی انگیزه و بی رغبت بودند. یعنی انجام چنان معامله ای بر ایشان بسیار ناگوار و ناراحت کننده بود، چون هم می دانستند چه کالایی گرانبها و چه درّ نایابی را از دست می دهند و نیز، می ترسیدند پرده ها روزی کنار رود و رازشان بر مَلا شود{یوسف:20}.

4. مقصود آنکه، مذاکره ای نفس گیر، آن هم پس از تحمل سال ها فشار ناشی از تحریم های کمر شکن که هر یک از آنها چه بسا به تنهایی می توانست اقتصاد کشور را متلاشی و شیرازه مملکت را به فروپاشی سوق دهد، به لطف الهی و با صبر و بردباری همراه با تدبیر و درایت دو جانبه حاکمیت و مردم،خیر خواهی های مصلحان اجتماعی و در رأس همه، نه تنها با ارائه طریق ها بلکه با ایصال الی المطلوب های رهبری معظّم انقلاب، اندکی از بسیار آثار مثبت حاصل از مذاکرات به بار نشست، اکنون شایسته آن است تا ضمن تقدیر و سپاس از عملکرد دلسوزانه تیم مذاکره کننده در سنوات پیشین، نیز دستاورد های مبارک حاصل از تلاش بی دریغ تیم حاضر در پای مذاکرات را ناچیز نشماریم و چوب حراج بر چنین سرمایه ای نزنیم.

5. تیم های مذاکره کننده هسته ای در دولت های پیشین، هر آنچه کردند، به نامشان ثبت است « تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا كَسَبَتْ . . . » آنان دوره مدیریتشان به سر آمد، امّا تیم فعلی مذاکره کننده، دوره ای دارند و دستاوردهایشان نیز منتسب به خودشان است«وَ لَکُم ما کَسَبتُم». مفاد آیه شریفه با متذکّر شدن این نکته به هر دو گروه سابق و لاحق مبنی بر اینکه «ارزشمندی هر جمع و جماعتی، متناسب با عملکردهای اوست»، امّا چه نیکو هشدار و اِنذار می دهد: هرگز چنین نیست تا گروه و جناحی نسبت به عملکرد گروه دیگر مورد پرسش و بازخواست قرار گیرند«. . .  وَلاَ تُسْأَلُونَ عَمَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ»{بقره:134 و 141}. 

6. امّا، این را هم باید دانست آنانی که «توقّع ستایش برای کارهای نیکی که انجام نداده اند را دارند»، هرگز ره به جایی نخواهند برد. گروهی همیشه از اعمال خود خوشنودند و انتظار دارند مردم آنها را در برابر کارهای ناکرده مورد ستایش قرار دهند. چنین افرادی، همیشه خود را طلبکار می انگارند، دوست دارند مردم، آنها را بیش از آنچه هستند تلقّی کنند. عموماً دولتمردان ناکارآمد، چنین حالاتی دارند. دولتمردانی ناکارآمد که با استفاده از غوغاسالاری حاصل از قدرت و امکانات تبلیغی، نادانی خود را دانایی و کم کاری را پرکاری جلوه می دهند.

7. در تمام دوران پر فراز و نشیب تاریخ، مردمان و ملّت ها، از خسارات حاصل از ندانم کاری ها و ندانم گوئی های چنین مدعیانی از خود متشکّر، رنج فراوان برده اند. اوضاع و احوال امروز ایران و جهان هم مستثنا از این قاعده نبوده و نخواهد بود. آنگاه که دستاوردهای حاصل از مذاکرات طولانی در مسئله مهم هسته ای، مورد تقدیر و سپاس بی دریغ همه شهروندان در قلمرو وسیع ایران قرار می گیرد، هستند کسانی که کوک کردن ساز ناموافق با ملت و حرکت در مسیر باد و مخالف با مصالح مملکت را ناخوش نمی دارند. خداوند در وصفشان می فرماید: «لاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَفْرَحُونَ بِمَا أَتَواْ وَّيُحِبُّونَ أَن يُحْمَدُواْ بِمَا لَمْ يَفْعَلُواْ فَلاَ تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفَازَةٍ مِّنَ الْعَذَابِ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ»، كسانى كه بدانچه كرده‏اند شادمانى مى‏كنند و نیز، دوست دارند به آنچه نكرده‏اند مورد ستايش قرار گيرند نباید بر این باور باشند که راه نجاتى برایشان باشد . . .{آل عمران:188}. امید آنکه راقم این سطور به مانند قاطبه ملت ایران، شاکر باشد و سپاسگزار.

   *«دبیر هیأت بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قوانین مجلس»

   24 / 04 / 1394