"قانون اساسی برای همه"
تقابل دیدگاه ها
*قربانعلی مهری مَتانکلایی
پس از جنگ جهانی اوّل «1918-1914»، دو دانشمند قرن بیستم طی مکاتباتی در صدد تبیین جنگ و علل آن برآمده بودند. آلبرت انیشتین فیزیکدان، در نامه ای به زیگموند فروید روانشناس می نویسد: «من بر این باورم که هرگز جنگی خوب و صلحی بد وجود نداشته است». او باور داشت «انسان خردمند می تواند اختلافات خود را بدون جنگ حلّ کند و به صلحی پایدار برسد». اما فروید برخلاف انیشتین می گفت: "انسان مانند هر جاندار دیگری غریزۀ مرگ دارد. تمامیّت خواهی، فرار از مرگ و میل به جاودانه ماندن، او را به پرخاشگری و جنگ می کشاند". او در مکاتبه خود با انیشتین می نویسد: «نمی توان امیدی به محو کامل تمایلات پرخاشگرانه انسان ها داشت».
طنز تاریخ است،چون انیشتین که پدر اتم شناخته می شود از ایده های صلح دفاع می کرد و فروید که روانشناس بود این ایده ها را نزدیک به واقعیت نمی دانست. اما گویند این بدان معنا نیست که زیگموند فروید دانشمندی ماجراجو و جنگ افروز باشد بلکه او در راستای توصیف واقعیت ها، یعنی تبیین انگیزه های منفعت جویانه و وجود تمایلات جنگ طلبانه در درون انسانها است که آن سخنان را بر زبان می راند.
اکنون بعد از گذشت یکصد سال از تاریخ جنگ جهانی اول، در رابطه با توافق هسته ای ایران با کشورهای موسوم به گروه 1+5، گویا در دو سوی جهان طرفداران انیشتین و فروید در برابر هم نشسته اند. جمعی بر این باورند ایران و قدرت های جهانی می توانند موضوع فعالیت های هسته ای را با گفتگو و صلح به پایان برسانند. گروهی معتقدند این مسئله باید فقط با تحمیل جنگ به ایران و یا حداقل با ابزارهای خشونت طلبانه مانند تحریم های سخت گیرانه تر فیصله یابد. البته از اینطرف نیز کم نبودند جمعیت ها و جناحی که می گفتند یا باید با زورگویان جهانی مقابله کرد یا در برابر آنها تسلیم شد و راه سومی وجود ندارد. قطعا هر یک از نظرات سه گانه ، پیروان خود را دارد. هر کالا و متاعی خریداران خود را به بازار می آورد.
«رگ رگ است این آب شیرین و آب شور در خلایق می رود تا نفخ صور»
«مثنوی معنوی مولوی، دفتر اول، بخش 36»
4-بیاییم هر یک از ما و شما، با بازخوانی شخصیت خویش، خود را در معرض قضاوت و ارزیابی قرار دهیم تا معلوم شود حاضریم زیر کدام چتر استقرار یابیم .خود آزمایی، چندان کار دشواری نیست. عقل فطری، بهترین ابزار برای "راستی آزمایی" است که خداوند در وجود همگان بطور یکسان به ودیعت نهاده است. با دریافت نتیجه آزمون است که می توانیم در صدد باز پروری و تنظیم شخصیت خود برآئیم.
با قطع نظر از ضرورت دفاع مشروع در برابر هجوم اجانب که عقل و نقل بر وجوب آن تأکید نموده و دوران دفاع مقدس 8 ساله ایران اسلامی، نمادی از تجلّی و ظهور آن وجوب است،جنگ های گرم و آتشین جهانی اول و دوم و بعد ها دوران جنگ سرد نیز تمام گشت. اما نه خشونت طلبی ها به پایان رسید و نه صلح طلبی ها فراگیر شد. تابلو ها، در برابر هم قد عَلَم کرده و پیروان هر یک از تئوریها در برابر هم صف آرایی می کنند. برای اثبات مدّعا کافی است بدون نیاز به شرح و بسط، نگاهی اجمالی به اوضاع و احوال امروز جهان نماییم. قلمرو پهناور جهان اسلام و خاورمیانه بزرگ که خود در آن به سر می بریم، وضعیّت اَسَف بارش آشکار تر از آن است که به نگارش درآید.
امّا، امروز، همانگونه که حفظ روحیه بسیج عمومی اقتضا می کند تا مهارت های اجتماعی و آمادگی های دفاعی را در مدرسه و دانشگاه به فرزندان این مرز و بوم بیاموزیم، ضرورت دارد راه و رسم گفتگو و مذاکره نیز در خلال فراگیری این مهارت ها مورد آموزش قرار گیرد. گفتگو به عنوان یک اصل مقدس ترویج شود. مذاکره به عنوان راهی دیده شود که می تواند معضلات خانوادگی، فامیلی، محلّی، ملّی، منطقه ای و بین المللی را با کمترین هزینه ممکن خاتمه دهد. مذاکره را یک فرآیند "برد - برد"بدانند. در مذاکره می توان به راه بینابین رسید. مذاکره را راهی دانست که می توان با آن به اهدافی مشترک حتی با دشمن دست یافت. مذاکرات هسته ای ایران به جهان نشان داد چه عنصر مؤثّری است برای مهار قدرت های سرکش و پرخاشگر. قطعا تلاش مرموزانه جناح های ماجراجو در ناکام جلوه دادن این اکسیر شفا بخش، راه به جایی نخواهد برد.
گفتگو، بیش از هر زمانی دیگر نیاز امروز جوامع انسانی است. هر کس بخواهد این راه را ناکام گذارد نه فقط به خود بلکه به همه اَبناء بشر جفا کرده است. چون، استعداد های سرکوب شده را دوباره برای اِعمال خشونت ها و انتقام جویی ها، به جنگل و کوه و غار گسیل خواهد داشت. به مناسبتی دیگر، احادیثی از رسول مکّرم اسلام (ص) در علل سرخوردگی و انزوا طلبی مصلحان خیراندیش و عزلت گزینی آنان در کوه ها و بیابان های دور از شهر و آبادی، زینت بخش قلم خواهد شد. سروده شاعر پارسی گوی، مرحوم فریدون مشیری هم از نظر ها دور نخواهد ماند.
{برگرفته از گفتاری به قلم آقای مهدی ملک محمد، روانشناس، ذیل عنوان «نفع روانشناسی از مذاکرات هسته ای»، روزنامه شرق، سه شنبه 6/5/94 ، صفحه 1و7، با تلخیص، اقتباس و اضافات کلّی}.
*«دبیر هیأت بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قوانین مجلس»
7 / 05 / 1394
#نظرات خوانندگان
ارسال نظر جدید